W uzasadnieniu do wyroku z dnia 4 kwietnia 2019 r., Sąd Najwyższy stwierdził że klauzule indeksacyjne znajdujące się w umowach kredytowych „frankowych” (CHF), określają główne świadczenie stron. Wyrażony pogląd nawiązuje do tezy stawianej przez dra Jana Mojaka i mec. Tomasza Turskiego w artykule pt. „Dopuszczalność konwersji kredytowych zobowiązań walutowych – wybrane zagadnienia”(Zeszyty Naukowe WSEI, seria: Administracja nr 1 (1/2017) – LINK). W artykule tym, autorzy wskazywali dwie drogi skutecznego kwestionowania zgodności z prawem przygotowanych przez banki produktów „kredytopodobnych”: pierwsza – z powołaniem się na tzw. abuzywność oraz druga – z powołaniem się na nieważność. Należy wspomnieć, że do pierwszej z nich nawiązywały już wyroki Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2017 r. oraz z dnia 14 lipca 2017 r.

Tymczasem w uzasadnieniu przywołanego wyroku pomimo przyjęcia założenia, że klauzule indeksacyjne określają główne świadczenia stron, zabrakło wywiedzenia z tego dalszych prawidłowych konsekwencji jurydycznych rodzących się na tle konstrukcji umowy kredytu. Wadliwość bowiem postanowienia umownego określającego główne świadczenia stron skutkuje nieważnością takiej umowy kredytowej. Uzasadniona to z jednej strony, charakter tych postanowień – postanowienia te mają bowiem charakter istotnych postanowień umownych (essentialia netogii) oraz z drugiej strony, hierarchia sankcji w prawie cywilnym – sankcja nieważności wyprzedza sankcję pominięcia (tj. braku związania). Remedium na nieważność wielu tysięcy umów frankowych stanowić może, w dalszym ciągu mało znana, instytucja konwersji nieważnych czynności prawnych. Odnośnie szczegółów odsyłamy do przywołanego artykułu – LINK.